Technologie is continu in ontwikkeling. Al sinds het verschijnen van de eerste science fiction boeken en films fantaseren we over wat er allemaal mogelijk is. Met hoge, soms angstige, verwachtingen voor de toekomst. In realiteit blijkt het allemaal mee te vallen en biedt het vooral voordelen. Zo leveren robots een grote meerwaarde in industriële operaties en helpen ze voortdurend de manier van werken in bedrijven en fabrieken te ontwikkelen. Tegenwoordig nemen robots zelfs werkzaamheden van mensen over. Dat verschilt van industriële en geautomatiseerde robots die taken volledig overnemen tot aan collaboratieve robots (cobots) en robots die helpen bij het stroomlijnen van bedrijfsprocessen en het samenwerken met mensen. Maar wat zijn de belangrijkste verschillen tussen robots en cobots en wat zijn de voordelen van die laatste?

Industry 4.0 / Robotica

Voordat we ingaan op de verschillen tussen robots en cobots, is het belangrijk om te begrijpen wat Industry 4.0 is en hoe het de bedrijfswereld heeft veranderd. Industry 4.0 is ook wel bekend als de vierde, nieuwste fase van de industriële revolutie. Deze kenmerkt zich door begrippen als interconnectiviteit, automatisering, machine learning en realtime gegevens. Industry 4.0 biedt ons meer productiviteit en efficiëntie, flexibiliteit en wendbaarheid, betere klantervaring, lagere kosten en hogere inkomsten.

Dankzij de technologieën die deze industriële revolutie met zich meebrengt, kunnen alle productlijnen, bedrijfsprocessen en afdelingen gemakkelijk met elkaar communiceren, ongeacht locatie of tijdzone. Augmented reality wordt gezien als een van de meest vooruitstrevende functies van Industry 4.0, maar ook de bredere implementatie van robots en cobots in de productiesector speelt een grote rol.

Wat zijn cobots?

Het grootste verschil tussen robots en cobots is de mate van zelfvoorziening. Reguliere robots werken namelijk zelfstandig en nemen een bepaalde taak volledig over, zonder enige hulp van medewerkers. Cobots daarentegen zijn collaboratieve, samenwerkende robots. Ze werken niet in plaats van, maar naast mensen. Hun belangrijkste functie is het creëren van een hybride werkomgeving die personeel niet overbodig maakt, maar de efficiëntie en veiligheid van de werkzaamheden bevordert. Ze kunnen worden toegepast in alle sectoren en voor verschillende taken. De drie gebieden waarop cobots helpen zijn:

• Assistentie – Sommige taken kunnen te ingewikkeld zijn voor robots om alleen uit te voeren, ongeacht hun zelfstandigheid. Cobots helpen mensen bij het versnellen van taken, het stroomlijnen van operaties en het overnemen van eentonige en vervelend of zwaar werk. Zo blijft er tijd over voor medewerkers om het interessantere deel van het werk uit te voeren.
• Precisie - Veiligheid en efficiëntie zijn twee van de belangrijkste kenmerken van cobots. Cobots werken nauw samen met mensen en kunnen zonder gevaar in de buurt van werknemers zijn.
• Aanpassingsvermogen - Een cobot kan zich moeiteloos aanpassen. Cobots zijn eenvoudig programmeerbaar en kunnen in bijna alle industrieën werken die te maken hebben met productie, waarbij ze elke taak uit kunnen voeren die een menselijke werknemer als tijdrovend beschouwt.

Belangrijkste verschillen tussen cobots en robots

Cobot voordelen

Zoals hierboven beschreven bestaan er grote verschillen tussen traditionele robots en cobots. Hoewel het over het algemeen spannend lijkt om taken over te laten aan een robot, kunnen cobots veel van die spanningen wegnemen. Een aantal voordelen van cobots, ten opzichte van conventionele robots:

Samenwerking met mensen

Een belangrijk voordeel van een cobot is dat deze meer als een partner werkt dan als een volledig autonome robot. De cobot kan verschillende taken uitvoeren en overnemen van een werknemer. Robots kunnen elke taak uitvoeren, maar de cobot is ervoor ontworpen om werknemers te helpen door complexe of saaie taken uit te voeren. Het voordeel van een cobot is zijn intelligentie en het vermogen om veel te leren over zijn (dynamische) omgeving, wat het samenwerken met werknemers vereenvoudigt.

Makkelijk te gebruiken

Het programmeren van een traditionele robot is een uitdagende taak, wat niet voor iedereen is weggelegd. Programmeerexperts met kennis van de branche kunnen een robot aanleren om bepaalde taken uit te voeren. Cobots zijn daarentegen ontworpen om aangestuurd te worden door ieder willekeurig persoon, je hoeft er geen expert voor te zijn. Elke medewerker kan een cobot bedienen, ongeacht hun technische ervaring. Bovendien kunnen medewerkers cobots ook 'trainen' door te laten zien wat ze moeten doen. De cobot repliceert vervolgens de stappen.

Eenvoudig programmeerbaar

Behalve dat ze gemakkelijk te trainen en te gebruiken zijn, zijn cobots ook heel eenvoudig te programmeren. Dit vereist geen geavanceerde programmeervaardigheden. Medewerkers kunnen de cobot op elk moment herprogrammeren door simpelweg te laten zien wat hij moet doen.

Stabiliteit in de productieomgeving

Een ander voordeel van het gebruik van een cobot is de constante kwaliteit van dit product. Cobots zijn zo geprogrammeerd dat ze taken op een bepaalde manier uitvoeren. Ook worden cobots niet zoals mensen beïnvloed door bijvoorbeeld hun stemming of concentratie. De prestaties van cobots leiden dan ook elke keer tot dezelfde resultaten. Dat bevordert de kwaliteit van het eindproduct. 

Veelzijdigheid en functionaliteit

Cobots hoeven niet ingezet te worden op slechts één beoogde taak. Ze kunnen een breed scala aan taken en zelfs combinaties van taken uitvoeren. Denk hierbij aan o.a. montage, pick-and-place en laswerk. Ze kunnen op één plek blijven en helpen met repetitieve en saaie taken, maar ze kunnen ook vrij door de omgeving bewegen en op verschillende plekken bij diverse taken ondersteunen. Er bestaan verschillende cobotmodellen, die voor verschillende taken en industrieën ingezet kunnen worden. Sommige modellen zijn bedoeld voor repetitieve taken met zeer hoge snelheden, terwijl andere het beste zijn in te zetten bij zware objecten, voor multitasking of het gebruik over lange afstanden.

Snelle installatie

In tegenstelling tot het installeren van traditionele robots, wat een lang proces is, duurt de installatie van een cobot slechts een paar uur. De cobots worden op verschillende plekken geplaatst en bewegen door de werkomgeving, zodat ze de route kunnen onthouden. Door de snelle herprogrammering kan de cobot zo veel of zo weinig bewegen als nodig is.

Verhoogde veiligheid

Een van de belangrijkste voordelen die cobots onderscheidt van traditionele robots, is hun veiligheid. Traditionele robots zijn autonoom en om veiligheidsredenen worden ze vaak geïsoleerd en gescheiden van werknemers gehouden. Cobots daarentegen zijn ideaal voor gebruik in nauw contact met mensen. Dit komt door hun ontwerp - ze hebben gladde, afgeronde randen en geavanceerde sensoren. Daarmee kunnen cobots signaleren of mensen in de buurt zijn en daarop inspelen, door bijvoorbeeld tijdelijk hun taken te onderbreken.

Toegenomen productiviteit

Het belangrijkste doel van robotisering is procesoptimalisatie - het bereiken van een doel met minimale kosten en inspanning. Met cobots worden risico’s op fouten geminimaliseerd en medewerkers krijgen tijd voor andere dingen en taken die ze echt leuk vinden om uit te voeren. Bovendien worden robots niet moe of hongerig, ze kunnen 24/7 worden gebruikt. Dat verhoogt de productiviteit aanzienlijk.

Kostenefficiënt

Hoewel een cobot een forse investering is, zal deze zich snel terugbetalen. De ROI-tijd is afhankelijk van de taak waarvoor de cobot wordt ingezet, maar de investering kan binnen enkele maanden worden terugverdiend. Doordat ze de taken 24/7 kunnen uitvoeren en de productiviteit kunnen verhogen, kunnen medewerkers doorschuiven naar andere taken zonder bang te hoeven zijn dat een cobot een taak overslaat of slecht uitvoert.

Meer mogelijkheden voor creatief werk en werk op afstand

Het hybride werkmodel is al geruime tijd populair en die populariteit is sinds de COVID-19-pandemie alleen maar toegenomen. Tegenwoordig kiezen steeds meer bedrijven voor dit werkmodel, waardoor hun medewerkers de kans krijgen om zowel thuis als op kantoor te werken. Dit komt in veel gevallen ten goede van hun mentale en fysieke gezondheid. Werknemers die verantwoordelijk zijn voor het uitvoeren van handmatige taken, komen echter niet in aanmerking voor het hybride werken.


Cobots kunnen hier verandering in brengen, omdat ze altijd deze, vaak saaie, handmatige taken kunnen uitvoeren. Als gevolg hiervan kunnen bedrijven hun werknemers inzetten voor creatievere en gecompliceerdere taken en hen de optie geven voor het hybride werken. Dit betekent ook dat cobots nieuwe mogelijkheden kunnen bieden voor medewerkers die hun loopbaan een andere wending willen geven.

Robots vs Cobots: Conclusie

Er bestaat een misvatting over cobots dat ze werknemers gaan vervangene en daarmee overbodig maken. Cobots bieden echter een breed scala aan voordelen die traditionele robots niet bieden en ze bieden een geweldige manier om de productiviteit te verhogen en op de lange termijn geld te besparen. Ze zijn gemakkelijker te programmeren dan robots, werken samen met medewerkers. Cobots zijn een fantastisch voorbeeld van technologische vooruitgang.